Wszyscy znamy jej charakterystyczne kwiaty z ostrogą - nasturcja większa (Tropaeolum majus L.), bo o niej mowa, w swojej ojczyźnie (Ameryka Południowa) jest byliną. Jednak w naszym klimacie jest uprawiana jako roślina jednoroczna. Po dotarciu do Europy początkowo była uprawiana głównie w ogrodach przyklasztornych. Roślina ta po roztarciu wydziela charakterystyczny zapach, a jej smak przypomina smak rzeżuchy,czy też chrzanu. Jej właściwości oraz walory smakowe powodują, że może być wykorzystana w kuchni na wiele sposobów.
Nasturcja w ogrodzie
Jej kruche i mięsiste pędy mogą wspinać się po podporach lub płożyć po ziemi. Uprawiamy ją nie tylko w ogrodach, ale również na balkonach. Kolory kwiatów nasturcji mają w sobie coś z ognia - ich kolor rozciąga się w gamie płomiennych barw od czerwonego poprzez pomarańczowy, aż do żółtego. Zdarzają się także kwiaty wielobarwne, pojedyncze lub pełne. Liście nasturcji są parasolowate, ciemnozielone, ale występują też odmiany o liściach z jasnymi przebarwieniami, np. odmiana Alaska. Poza walorami dekoracyjnymi w ogrodzie nasturcje przyciągają szkodniki, co pozwala odciągną je od właściwych upraw. Jeśli potrzebujecie tzw. "łapaczy mszyc" to nasturcja sprawdzi się w tym doskonale ;) Te kwiaty chętnie zasiedlają nie tylko mszyce, a także gąsienice bielinka kapustnika. Jak uprawiać tę roślinę przeczytaj tu
Nasturcja w kuchni
Praktycznie w kuchni można wykorzystać wszystkie części tej rośliny, poza korzeniem. Zbiera się je w dowolnej fazie wzrostu rośliny. Zarówno posiekane liście, jak i łodygi można wykorzystać np. do sałatek. Kwiaty i pąki oraz nasiona są również użytkowymi częściami tej rośliny. Jest nie tylko dekoracyjna, jadalna, ale również ma spore walory zdrowotne. Trzeba jednak przyznać, że nie każdemu jej smak odpowiada, ale może warto spróbować naszych propozycji kulinarnych.
Przetwory z nasturcji
Jednym z najczęściej przygotowywanych przetworów jest ocet nasturcjowy - prosty do wykonania, a jakże efektowny i aromatyczny. Jak go zrobić? To nic trudnego.
Ocet nasturcjowy
- garść kwiatów nasturcji (mogą być w różnych kolorach) i torebek nasiennych
- ocet jabłkowy, alternatywnie biały ocet balsamiczny
Kwiaty i niedojrzałe owoce umieścić w szklanym naczyniu, powinny być luźno ułożone. Dopełnić naczynie octem, ustaw na parapecie. Co jakiś czas wstrząśnij naczyniem, żeby kwiaty nie wypływały na wierzch. Po tygodniu ocet jest gotowy. Wykorzystaj go w przeciągu roku. Kwiaty usuń po 10 dniach lub kiedy przestanie je zakrywać ocet.
Wskazówka: ocet jabłkowy można zastąpić winem białym
Zastosowanie octu nasturcjowego:
Prawdziwe kapary pochodzą z krajów śródziemnomorskich i są to kapary ususzone pączki kwiatowe kapara, czyli rośliny z rodziny kaparowatych. Są zielonkawe, w smaku gorzko-cierpkie, a nawet lekko ostre. Alternatywą dla nich są polskie kapary, zwane także fałszywymi kaparami, a tak naprawdę to specjalnie przygotowane nasiona nasturcji - nasturcjowe kapary. Przepis nie dość, że tani, to jeszcze banalnie prosty.
Nasturcjowe kapary
- 1/2 szklanki octu 10%
- 1 szklanka wody
- zielone nasiona nasturcji
- przyprawy: ziele angielskie, liść laurowy, goździki, pieprz ziarnisty, kora cynamonu, 2 łyżki cukru, 2 łyżeczki soli
Umyte i odsączone nasiona przełożyć do słoika. Przygotować zalewę z octu, soli, cukru i pozostałych przypraw, po zagotowaniu, gorącą zalewą zalać nasiona. Słoiki pasteryzować przez 10-15 minut.
Wskazówka: Świeżo zebrane nasiona zalej na dobę solanką - podczas macerowania pozbędziesz się goryczki. Skład solanki: 2 szklanki wody i 1/4 szklanki soli.
Zastosowanie kaparów z nasturcji:
Smakuj lato z nasturcją
Masz mało czasu, a zapowiedzieli się goście? Możesz ich zaskoczyć letnim dodatkiem, szybkim do zrobienia, a przyciągającym wzrok - masłem nasturcjowym.
Masło nasturcjowe
- kostka masła
- 50g sera ricotta
- 2 - 3 garście kwiatów nasturcji
- przyprawy: sok z cytryny, sól ziołowa
Do miękkiego masła dodaj sok z cytryny, ricottę, sól i wymieszaj. Kwiaty (mogą być z ogonkami liściowymi) posiekaj i dodaj do masła. Masło nałóż do foremki lub uformuj w dowolny kształt i schłodź w lodówce.
Zastosowanie:
Bardzo atrakcyjną przystawką mogą być faszerowane nasturcje. Kolorowe, nadziewane kwiaty na pewno zwrócą uwagę Twoich gości.
Faszerowane nasturcje
- 150-170g chrzanu śmietankowego (można wykonać samemu)
- kwiaty nasturcji
- przyprawy: sok z cytryny, sól
Chrzan śmietankowy wymieszać z sokiem z cytryny i solą. Delikatnie napełnij przygotowaną masą kwiaty nasturcji i ułóż je na przygotowanym półmisku. Jeśli lubisz łagodniejsze smaki możesz dodać do masy ser mascarpone lub ricotta. Tak przygotowane kwiaty są świetnym dodatkiem do łososia.
Kolejną propozycją są kulki serowe z nasturcją, wymagające trochę więcej czasu na przygotowanie, bo trzeba je schłodzić w lodówce, ale za to efekt będzie murowany.
Kulki serowe z nasturcją
- ser typu camembert
- 5 dkg masła
- posiekane listki nasturcji
kwiaty do dekoracji
przyprawy: ostra papryka lub chilli, sól
Na wolnym ogniu rozpuścić ser i masło, dodać paprykę, sól oraz 1/2 szklanki liści nasturcji. Masę po rozpuszczeniu wystudzić, a następnie formować kulki. Po uformowaniu obtoczyć je w posiekanych liściach. Ułożyć na półmisku i udekorować kolorowymi kwiatami nasturcji. Podawać z pieczywem.
Do podanych przekąsek z nasturcji nie może zabraknąć napojów. Co powiecie na herbatę z kwiatów lub liści nasturcji? Wypróbujcie!
Herbata z kwiatów lub liści nasturcji
ok.5 kwiatów lub 5 liści zalać gorącą wodą o temp. ok. 90o i parzyć przez 10 minut. Do smaku można dodać łyżeczkę miodu.
Jesienne aromaty z nasturcją
Nic nie jest tak przyjemne w długie, jesienne wieczory, jak kubek herbaty przy kominku. Dlaczego nie mogłaby to być herbata z nasion nasturcji? Wykorzystajmy do tego zebrane w sezonie i ususzone nasiona. Resztę nasion wykorzystamy do wiosennego siewu nasturcji w ogrodzie lub na balkonie albo do zrobienia ... pieprzu.
Herbata z nasion nasturcji
1-1,5 łyżeczki nasion zalać wodą o temp. ok. 90o i parzyć przez 15 minut. Do smaku można dodać łyżeczkę miodu. Smacznego!
Pieprz z nasion nasturcji
- wysuszone nasiona nasturcji
Wysuszone nasiona nasturcji zmielić - otrzymany proszek zastępuje mielony pieprz czarny.