Warzywa liściowe - znane i nieznane - Sałata rzymska
Czas upływa i mniej znane gatunki stają się znane bardziej, ale wciąż niektóre warzywa są mało rozpowszechnione. Zatem czas to zmienić i zapoznać się z wybranymi warzywami liściowymi.
Sałata rzymska, sałata długolistna
(Lactuca sativa L. var. longifolia Lam.)
Cechy
Nie tworzy zwykłych, okrągłych główek, a główki podłużne. Kształtem bardziej przypomina kapustę pekińską, niż sałatę, jednak pod względem botanicznym to odmiana sałaty siewnej. Ma bardziej delikatny i słodki smak, niż u innych sałat. Dobrze znosi suszę i ciepło, jest także rzadziej atakowana przez ślimaki, niż inne sałaty. Sałata rzymska ma neutralny smak, kruche liście i stosunkowo długo zachowuje świeżość podczas przechowywania. Wyróżnia się trzy grupy sałat: mini, midi i maxi. W 1 g znajduje się 900-1100 szt. nasion.
Rozmnażanie i uprawa
Wysiew nasion tej sałaty wykonujemy w marcu na rozsadnik, w połowie kwietnia rozsadę przenosimy do gruntu. Warzywo to możemy także wysiewać na rozsadniku lub na grządce w lipcu do uprawy jesiennej. Siejąc nasiona bezpośrednio do gruntu, rzędy oddalamy od siebie o 30-45 cm, w rzędzie co 20-30 cm. Rozsadę wysadza się na początku września. Przyjmuje się rozstawę w zależności od grupy od 20-45 cm x 25-35 cm. Cykl uprawy sałaty rzymskiej trwa ok. 65-70 dni. Podlewa się ją raz na kilka dni, choć wytrzyma i tydzień bez wody. Preferuje stanowisko słoneczne, w półcieniu będzie mniejsza. Podłoże do uprawy powinno być lekkie i próchniczne. Sałata rzymska nadaje się również do uprawy w pojemniku na balkonie lub tarasie. Musi mieć jednak dużą donicę i słoneczne stanowisko. Z uwagi na spore potrzeby pokarmowe roślinę tę uprawia się w pierwszym lub drugim roku po nawożeniu organicznym.
Norma wysiewu: 3-4 g/1m² (bez pikowania)
Norma wysiewu: 1 g/m2 (z pikowaniem)
Norma wysiewu: 0,2-0,3 kg/ha
Przeciętny plon wynosi ok. 60t/ha
Walory zdrowotne i smakowe
Sałata rzymska zawiera witaminy z grupy B, C, PP, a także karoten, błonnik, potas, fosfor i wapń, a także żelazo i miedź. Jest lekkostrawna, w 100 g sałaty rzymskiej znajduje się zaledwie 17 kcal. Jest zalecana w diecie koktajlowej.
Odmiany
Popularne odmiany sałaty rzymskiej: Maximus, Donatus, Remus, Saturnas, Amadeus, Jota, Tiara, Paryska Żółta, Rosaine, Barracuda, Chiquina, Romora. Do uprawy w Polsce najczęściej poleca się odmiany Little Gem, Parriss Island Cos, Lentissima a Montare 3 oraz Liwia.
Choroby i szkodniki
Do najczęściej spotykanych chorób sałaty rzymskiej należą: zgnilizna bakteryjna, twardzikowa, mokra zgnilizna, mączniak prawdziwy i rzekomy, szara pleśń i antraknozy. Najczęściej występujące szkodniki to: mszyce, miniarki, nicienie - guzak północny (dawniej nazywany mątwikiem korzeniowym), drutowce, pędraki oraz rzadziej - ślimaki.
Ciekawostki
Czy wiesz, że sałata rzymska:
- znana była już wśród starożytnych Egipcjan, Greków i Rzymian, którzy traktowali ją jako lek?
- w ilości 100 g dostarcza organizmowi aż połowę dziennego zapotrzebowania na witaminę A?
- Anglicy nazywają ją sałatą z Kos, a to dlatego, że sugerują jej pochodzenie z greckiej wyspy Kos, gdzie rosła jako chwast? Może ma to swoje uzasadnienie, gdyż jedna z popularnych odmian sałaty rzymskiej nosi nazwę Parris Island Cos
- nie gorzknieje, nawet gdy pojawią się kwiaty?
- nie kumuluje szkodliwych azotanów?
Zastosowanie i przepisy
Sałata rzymska jest podstawą słynnej sałatki Cesar. Dobrze komponuje się też z sosami na bazie majonezu i serami pleśniowymi.
My polecamy prosty przepis - duszoną sałatę rzymską.
Porcja na 2 osoby
2 główki sałaty rzymskiej
2-4 ząbków czosnku
1 łyżka oliwy z oliwek
1 łyżeczka cukru trzcinowego
sok z cytryny lub ocet jabłkowy
Główki sałaty dobrze myjemy i rozpoławiamy je, ząbki czosnku obieramy i drobno siekamy. Na rozgrzaną oliwę kładziemy sałatę, posypujemy pokrojonym czosnkiem i dusimy. W trakcie odwracamy główki, a pod koniec duszenia posypujemy cukrem i skrapiamy cytryna lub octem. Smacznego!
Ważne: jej sok reaguje ze stalą, pozbawiając warzywo cennych wartości odżywczych, dlatego sałatę rzymską rwiemy rękami.
