Warzywa liściowe - znane i nieznane - Rokietta siewna

Czas upływa i mniej znane gatunki stają się znane bardziej, ale wciąż niektóre warzywa są mało rozpowszechnione. Zatem czas to zmienić i zapoznać się z wybranymi warzywami liściowymi.

Rukola, rokietta, rokietka siewna, gorczyca perska 

(Eruca sativa D.C. syn. Eruca vesicaria susp. sativa Thell.)

Cechy

Rukola należy do rodziny roślin kapustowatych. Rośnie dziko w krajach basenu Morza Śródziemnego i nad Morzem Czarnym, a także w niektórych rejonach Afryki i Azji Zachodniej. Jest bardzo popularna, stąd też jest także uprawiana w wielu innych częściach świata: w Europie, Ameryce Północnej, Australii, czy Nowej Zelandii. Łodyga rukoli może osiągać do około 60 cm, a jej liście mają ciemnozielone zabarwienie. Rukola wyróżnia się oryginalnym, wyrazistym, lekko pikantnym orzechowym smakiem. W ostatnich latach zyskała na coraz większej popularności, jest powszechnie dostępna w każdym większym sklepie spożywczym. Częścią jadalną są liście, kwiaty, a także nasiona.

Rozmnażanie i uprawa

Nasiona rokietty wysiewa się od marca do września, w rzędy oddalone od siebie o 45 cm, na głębokość nie więcej niż 1,5 cm, w rzędzie co 5 cm. Dojrzewa ona bardzo szybko i w ciągu kilku tygodni jest gotowa do zbioru. Mimo, że nie jest to warzywo specjalnie wymagające, to najlepiej uprawiać je na żyznej glebie, w miejscu słonecznym lub lekko zacienionym. Rukola wymaga systematycznego podlewania, gdyż brak wilgoci zmienia smak rukoli i staje się bardzo gorzka. Lubi nawożenie, dokarmiamy ją dwukrotnie najlepiej nawozami organicznymi, np. suszonym obornikiem.

Walory zdrowotne i smakowe

Rukola skrywa w sobie niezliczne składniki odżywcze. Zaledwie 100g liści rukoli zapewni nam dzienne zapotrzebowanie na witaminę K, połowę dawki witaminy A i ćwierć dawki witaminy C. Zawiera również witaminę B i spore dawki wapnia, magnezu, potasu, żelaza i manganu.  Za sprawą antyoksydantów rukola wykazuje działanie antynowotworowe, a z powodu niskiej kaloryczności (w 100 g jest ich tylko 25) i dużej ilości błonnika sprawia, że wspomaga odchudzanie, gdyż zapewnia uczucie sytości na długi czas i poprawia perystaltykę jelit. Warzywo to wspomaga w zapobieganiu anemii, wspiera układ kostny, poprawia działanie układu krwionośnego, a zawartej witaminie C - wzmacnia układ odpornościowy. To nie koniec dobroczynnego wpływu rukoli na organizm ludzki, bo również poprawia kondycję i wygląd skóry, a dzięki witaminie A ma korzystny wpływ na nasz wzrok - luteina i zeaksantyna zapobiegają zaćmie i zwyrodnieniu plamki żółtej. Jedząc rukolę oczyszczamy organizm z toksyn, dzięki chlorofilowi znanemu z takiego działania. Rukolę wykorzystuje się także w kosmetyce, jako składnik maseczek.

Uwaga: z uwagi na sporą zawartość witaminy K, rukoli nie powinny jeść osoby, które stosują leki na rozrzedzenie krwi, a także osoby z problemami uporczywych gazów, wzdęć i skurczów brzucha z uwagi na sulforafan.

Odmiany

Można spotkać odmiany rukoli: Sylvetta, Spartak, Speedy, Variety Solitaire, Victoria, jednak najczęściej sprzedawana jest jako bezodmianowa.

Choroby i szkodniki

Rukola jest wyjątkowo odporna na choroby i szkodniki. Jednak można spotkać się z pojawiającymi się objawami szarej pleśni. Spośród szkodników najczęstszym mogą być pchełki ziemne, wygryzające drobne dziurki w liściach lub ślimaki. Aby zapobiec pojawianiu się na liściach pchełek można zastosować przykrycie z agrowłókniny.

Ciekawostki

- w starożytnym Rzymie rukola była uznawana za afrodyzjak

- jako symbol potencji sadzono ją wokół pomników boga płodności Priapa

- w Indiach uprawia się rukolę jako rzepak jamba

- z nasion rukoli wytłacza się olej o żółtobrunatnym kolorze, a także specjalne gatunki musztardy

- w Anglii białe kwiaty rukoli używa się do dekoracji potraw podczas patriotycznych świąt, w kompozycji z czerwonymi kwiatami nasturcji oraz niebieskimi cykorii, tworzą  barwy narodowe tego kraju

- w sprzedaży można spotkać się również rukolą dziką, to jednak inna roślina o nazwie dwurząd wąskolistny (Diplotaxis tenuifolia), który rośnie dziko na naszych łąkach. Należy uważać z jego uprawą w ogrodzie, gdyż jest dość ekspansywny. Można go odróżnić po żółtych kwiatach, w odróżnieniu od rocznej rukoli (Eruca sativa), która ma kwiaty białe.

Zastosowanie i przepisy

Rukola to wspaniały dodatek do różnego rodzaju sałatek, zup, kanapek oraz pizzy. Spożywa się ją głównie na surowo, najczęściej z dodatkiem oliwy z oliwek. Świetnie komponuje się z serami typu mozzarella, bałkański, czy pleśniowy oraz z pomidorami koktajlowymi.

Sałatka z rukolą, serem pleśniowym, gruszką i sosem musztardowo- miodowym

rukola

sałata mix

1 gruszka

ser pleśniowy - opakowanie

orzechy laskowe, włoskie lub inne wg upodobania

nasiona słonecznika (łuskane)

Składniki sosu: oliwa z oliwek, musztarda, miód, sok z cytryny

Dowolną ilość rukoli i sałat po oczyszczeniu ułożyć w naczyniu. Gruszkę i ser pleśniowy pokroić na kawałki i ułożyć na liściach sałaty. Posypać wszystko orzechami i prażonym słonecznikiem. Na końcu przygotuj sos z podanych składników i polej nim sałatkę.

Sałatka z rukoli
20 dkg rukoli

pół mozzarelli

kilka suszonych pomidorów

kukurydza z puszki

cebula i natka pietruszki

Liście rukoli umyć, mozzarellę pokroić w kostkę, suszone pomidory - w paski. Dodać kukurydzę i drobno pokrojoną cebulkę. Całość wymieszać, posypać natką pietruszki.

Zupa szczawiowa z rukolą

10 dkg rukoli

10 dkg szczawiu

10 dkg kaszy jęczmiennej

przyprawy: sól, śmietana

Ugotować kaszę, dodać posiekany szczaw i rukolę i gotować ok. 10 - 15 min. Pod koniec przyprawić i dodać śmietanę. Smacznego!