Przechowanie roślin cebulowych - poradnik

W naszym poradniku uzyskacie odpowiedź, jakie cebulki kwiatowe przechowujemy zimą, kiedy i jak je wykopać, jak przechowywać oraz co je "gryzie" podczas przechowywania. Aby cieszyć się urodą roślin cebulowych przez wiele sezonów warto znać podstawowe zasady ich przechowywania. Część z nich jest wrażliwa na zimno i niestety nie możemy pozostawić ich na zimę w gruncie. To rośliny, które pochodzą z cieplejszych rejonów świata, dlatego musimy je wykopać, zanim nastaną chłody.

Jakie rośliny cebulowe wykopać przed zimą?

Wśród gatunków roślin cebulowych nie zimujących w gruncie, które trzeba wykopać w ogrodzie są:

acidantera, nazywa na też mieczykiem abisyńskim (Gladiolus murielae)

begonia bulwiasta (Begonia tuberhybrida)

błonczatka - inaczej ismena (Hymenocalis festalis)

dalia ogrodowa (Dahlia hybrida)

frezja ogrodowa (Freesia hybrida)

galtonia biaława (Ornithogalum candicans)

glorioza wspaniała (Gloriosa superba),

jaskier azjatycki (Ranunculus asiaticus)

lepniczka ogrodowa (Ixia hybrida)

mieczyk (Gladiolus hybridus)

montbrecja, nazywana cynobrówką lub krokosmią ogrodową (Crocosmia crocosmiflora)

paciorecznik, kanna ogrodowa (Canna x generalis)

śniedek wiechowaty (Ornithogalum thyrsoides)

tygrysówka pawia (Tigrida pavonia)

warkocznica znana także pod nazwą lilia anansowa lub grzywiasta (Eucomis bicolor)

zawilec wieńcowy (Anemone coronaria)

zefirant różowy (Zephyranthes rosea).

Lilie (Lilium sp.) dobrze zimują, dlatego mogą pozostać w gruncie na zimę. Jednak do bardziej wrażliwych na mróz należą lilie orientalne, więc jeśli zima zapowiada się bezśnieżna i mroźna, lepiej je wykopać i zabezpieczyć.

Kiedy i jak wykopać rośliny cebulowe

Rośliny cebulowe, rosnące w ogrodzie wykopuje się z ziemi, kiedy przymrozek zetnie nadziemną część rośliny, najlepiej w słoneczny, bezdeszczowy dzień. Wszystkie cebulki kwiatowe wykopujemy widłami amerykańskimi starając się, aby nie uszkodzić podziemnych części roślin. Przykładowo pędy dalii przycinamy przed ich wykopaniem na wysokości 10–20 cm nad kłączem, otrzepujemy z nadmiaru ziemi i odwracamy, aby z pustych łodyg wypłynęła woda. Mieczyki i pozostałe cebulki kwiatowe wykopujemy, kiedy liście zaczynają żółknąć. 

Cebulki wykopane i co dalej

Wykopane cebulki kwiatowe przechowujemy do następnej wiosny, aż wybierzemy w  ogrodzie miejsce na ich posadzenie. Odpowiednie warunki przechowania cebulek w okresie zimowym decydują o zdrowotności roślin i obfitości ich kwitnienia wiosną. Z tej też przyczyny warto zadbać o bulwy i cebulki, a także odpowiednią temperaturę, wilgotność i higienę miejsca przechowywania. Najlepiej jeśli bezpośrednio po wykopaniu cebulek mamy do dyspozycji zadaszone, ale przewiewne miejsce do wstępnego suszenia. Idealna jest wiata o ażurowych ścianach. Początkowa temperatura powinna wynosić około 25℃, aż do wysuszenia cebulek. Ten etap to 7 do 14 dni. Po tym okresie cebulki kwiatowe czyścimy, usuwamy resztki roślinne oraz ziemię. Oznaczone gatunkami i odmianami cebulki kwiatowe sortujemy i przenosimy do pomieszczenia.

Warunki przechowywania roślin cebulowych

Po wykopaniu czas na przygotowanie pomieszczenia, w których cebule będą trzymane przez całą zimę. Pomieszczenie, w miarę możliwości, dezynfekujemy poprzez bielenie ścian mlekiem wapiennym z dodatkiem środka dezynfekującego lub  wykorzystanie gorącej wody, którą zmywamy miejsce przechowania. Mydłem potasowym dezynfekujemy także pojemniki, w których będą złożone cebulki kwiatowe. Można do tego celu użyć mydła potasowego. Kolejny krok to zapewnienie prawidłowej wentylacji i wilgotności. Jeśli pomieszczenie wyposażone jest w okno to przewietrzamy je, dzięki czemu mamy możliwość regulacji temperatury i wilgotności. Dokładne warunki zależą od gatunku zimowanych gatunków. Wysuszone cebulki kwiatowe przechowujemy rozłożone cienką warstwą w ażurowych pojemnikach. Przy niewielkiej ilości cebulek przeznaczonych do przechowania możemy wykorzystać do tego papierowe torby, w których nacinamy niewielkie otwory lub ażurowe siatki na owoce. Karpy dalii rozkładamy w pojemnikach wyłożonych gazetami lub utrzymującym wilgoć papierem i przesypujemy wilgotnym materiałem typu torf, piasek, czy trociny. Temperatura w takim miejscu nie powinna spadać poniżej 5°C. Oczyszczone i posortowane bulwy mieczyków oraz inne cebule nieosłonięte łuską, jak np. begonie bulwiaste przechowuje się przesypane torfem o niewielkiej wilgotności. Układamy je podobnie, jak karpy dalii cienką warstwą w ażurowych pojemnikach i przechowujemy w pomieszczeniu o temperaturze 5 - 8°C. Dlaczego oprócz odpowiedniej temperatury ważna jest także odpowiednia wilgotność? Problemem, z którym możemy spotykać się w trakcie przechowania są choroby i szkodniki, które w dogodnych dla nich warunkach (temperatura i wilgotność) namnażają i w krótkim czasie infekują cebule. Dlatego tak ważne jest, aby przez cały okres przechowywania cebulek kwiatowych systematycznie wentylować pomieszczenie i utrzymywać je w optymalnej temperaturze i wilgotności oraz kontrolować wygląd cebulek kwiatowych, usuwać egzemplarze chore, gnijące, ze śladami żerowania szkodników, a także nadmiernie wysuszone. Zainfekowane od razu usuwamy i utylizujemy. Przechowanie roślin cebulowych powinno odbywać się w pomieszczeniach, w których nie przetrzymujemy warzyw i owoców. Przechowywane cebulki kwiatowe więdną i starzeją się, gdy znajdą się wśród nich, a dzieje się to za przyczyną wydzielania się etylenu. Etylen to bezbarwny gaz o słodkim zapachu, który negatywnie oddziałuje na cebulki, a w większych stężeniach jest szkodliwy.

Przechowanie roślin cebulowych - choroby i szkodniki

Przechowanie roślin cebulowych a choroby

Szara pleśń

Najpierw na cebulach frezji i mieczyka widoczne są jasnobrązowe plamy, delikatnie wypukłe. Po pewnym czasie pojawia się na tych plamach pylący, szarawy nalot z ciemnymi kulistymi owocnikami grzyba. Często choroba rozpoczyna się przy piętce cebuli.

Sucha zgnilizna
Na karpach dalii, bulwach mieczyka, a także na cebulkach frezji występują ciemnobrązowe plamy z widocznymi drobnymi owocnikami grzyba . Plamy te mogą być różnej wielkości.

Mokra zgnilizna bakteryjna
Na powierzchni bulw, najczęściej u gloriozy widać niewielkie, lekko zagłębione plamy w kolorze jasnobrązowym. Plamy te szybko się powiększają, a porażone bulwy gniją, emitując nieprzyjemny zapach.

Fuzarioza cebul
Na tę chorobę najczęściej zapadają frezje. Choroba poraża wierzchołki lub piętki cebul, w tych miejscach łuska matowieje, pojawia się różowawa grzybnia, a cebula gnije.

Przechowanie roślin cebulowych a szkodniki

Najczęściej występujące w przechowalniach są szkodniki niej wymienione:

Wciornastek
Wciornastki najczęściej atakują bulwy mieczyków. W wierzchołkowej części bulw pojawiają się ciemne chropowate, lepkie plamy, a w nich larwy i dorosłe owady.

Rozkruszek
Ten szkodnik atakuje większość roślin cebulowych. To roztocze, żerując pozostawia dużo drobnych i zagłębionych plam z lekko wypukłym brzegiem. Z czasem w miejscu żerowania tworzą się kanały wypełnione rozkruszonymi częściami cebul i odchodami roztoczy.

Zwalczanie chorób i szkodników w przechowaniu roślin cebulowych

Przygotowane do przechowania rośliny cebulowe można zabezpieczyć, zaprawiając je na sucho lub na mokro. Zaprawianie na sucho polega na opylaniu lub wymieszaniu ze środkami grzybobójczymi. Można do tego celu wykorzystać preparaty grzybobójcze. Natomiast zaprawiając na mokro moczymy cebule przez pół godziny w wodnym roztworze środka grzybobójczego, a następnie dokładnie suszymy je przed przechowaniem.